میرزا ابوالقاسم فراهانی مشهور به قائم
مقام فراهانی، در سال ۱۱۹۳ هجری قمری برابر با ۱۱۵۸ خورشیدی در هزاره فراهان، از توابع
اراک به دنیا آمد. پدرش میرزا عیسی «قائم مقام اول» فرزند میرزا حسن و مادرش دختر
میرزا محمدحسین فراهانی بود. قائم مقام فراهانی صدر اعظم ایران، سیاست‌مدار، ادیب،
شخصیت برجسته و تأثیرگذار ایران‌زمین در عرصه حکومت و سیاست و نیز ادب و هنر نیمه‌ی
اول قرن سیزدهم هجری بود.
وی به واسطه پدرش میرزا عیسی (میرزا
بزرگ قائم مقام) در دستگاه حاجی ابراهیم‌خان كلانتر راه یافت. در ابتدا منشأت دولتی
را می‌نگاشت و به حمایت حاجی ابراهیم خان در سلك خدمتگزاران دیوان درآمد. قائم
مقام با دخالت بیگانگان به مبارزه پرداخت و در اداره و تدبیر امور مملكت تا آن‌جا
پیش رفت كه بدون اعتنا به شاه به اداره امور می‌پرداخت و حتی گزارش‌های روزانه
خود را به شاه ارائه نمی‌كرد. مخالفان وی كه عبارت بودند از درباریان، سفارت‌های
خارجی و شاهزادگان كه هر یك از وی كینه داشتند این امر را بهانه قرار داده و به
محمدشاه این مطلب را القاء كردند كه قائم مقام قصد تغییر تاج و تخت را دارد.
سرانجام محمدشاه مخفیانه در ۵ تیر ۱۲۱۴ دستور قتل قائم مقام را داد
و مأموران وی را شبانه (۶ تیر) خفه كردند. وی را در حرم عبدالعظیم دفن كردند.
سفیر ﺍﻧﮕلیس، ﻗﺘﻞ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻘﺎﻡ ﻓرﺍﻫﺎﻧﯽ رﺍ ﺩر ﮐﺘﺎﺏ "ﺣﻘﻮﻕ
ﺑﮕیرﺍﻥ ﺍﻧﮕلیس ﺩر ایران" چنین تعریف می‌کند:
«ﻗﺎﺋﻢﻣﻘﺎﻡ ﻓرﺍﻫﺎﻧﯽ ﺗﻨﻬﺎ ایرانی ﻭﻃﻦ ﭘرﺳﺘﯽ ﺑﻮﺩ
ﮐﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ بودیم ﺍﻭ رﺍ بخریم. ﻫر رﺷﻮﻩ ﺍﯼ ﮐﻪ ﺑﺪﻭ میدادیم، می‌گرﻓﺖ، ﺍﻣﺎ ﺁن‌را ﺑﻪ
ﺷﺎﻩ می‌دﺍد ...! ﺳرﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﺎمهﺍﯼ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ علیه ﺍﻧﮕلیس ﻧﻮﺷﺘﻢ ﻭ ﺑرﺍﯼ ﮐﺸﺘﻦ ایشان ﺩرﺧﻮﺍﺳﺖ
ﭘﻮﻝ ﮐرﺩﻡ ...! ﭘﺲ ﺍﺯ این ﮐﻪ ﭘﻮﻝ ﻓرﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪ، ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﻌﻪ ﺗﻬرﺍﻥ رﻓﺘﻢ ﻭ
ﻣﻘﺪﺍرﯼ رﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻭ ﻣﻘﺪﺍرﯼ رﺍ ﻫﻢ ﺟﻬﺖ ﻋﻮﺍﻣﻠﺶ ﺑﺪﻭ ﺩﺍﺩﻡ ﻭ ﮔﻔﺘﻢ: باید ﮐﻪ ﻭﯼ رﺍ تکفیر ﮐﻨﻨﺪ
...!؟ ﻓرﺩﺍ ﺩر ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺗﻬرﺍﻥ رﻭﺣﺎنیون ﺑر ﻣﻨﺒر رﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﻧﮓ ﺑر ﺁﻭرﺩﻧﺪ: ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ
ﺍﺯ ﺩﺳﺖ این ﮐﺎﻓر فریاد ﺍﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻡ رﺍ ﺑر زمین ﺯﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ... ﺳر ﻭ ﺻﺪﺍ ﮐﻪ ﺑﺎﻻ ﮔرﻓﺖ
ﺷﺎﻩ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﻭ رﺍ ﻋﺰﻝ ﮐرﺩﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍز یک ﻫﻔﺘﻪ، ﻓرﻣﺎﻥ ﻗﺘﻞ ﺗﻨﻬﺎ ایرانی ﻭﻃﻦ ﭘرﺳﺖ رﺍ ﺍﻣﻀﺎﺀ
ﮐرﺩ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺘﻞ ﺁﻥ ﺑﺰرگﻣرﺩ، ﺳﻮﺍر ﺑر ﺍﺳﺐ ﺷﺪﻡ ﺗﺎ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﻣرﺩﻡ رﺍ ﺩر ﺷﻬر ببینم. دیدم
این ﻣرﺩﻡ ﺍﺑﻠﻪ فرومایه ﺑﺴﺎﻥ ﺷﺐ عید یکدیگر رﺍ ﺩر ﺁﻏﻮﺵ کشیده ﻭ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ این ﮐﺎﻓر ﻣﻠﺤﺪ
رﺍ ﺑﻪ ﻫﻢ تبریک میگویند.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر