عبدالمجید طالقانی یکی از نوادر تاریخ خوشنویسی ایران در عرصه‌ی خوشنویسی شکسته نستعلیق است.
با اینکه در جوانی درگذشت ولی شکسته نستعلیق را به چنان
مرتبه‌ای رساند که هیچ یک از شکسته‌نویسان قبل و بعد از او به مرتبت او نرسیدند و
هنوز هم خط و شیوه‌ی وی قبله و آمال بسیاری از شکسته نویسان است. اصل و نسب
عبدالمجید از طالقان بود ولی نشو و نمای او در اصفهان صورت گرفت وی مدتی را در
کسوت درویشی گذراند و ابتدا نستعلیق می‌نوشت و پس از آن به شکسته روی آورد و در
مدت کوتاهی خط شکسته را به جایگاهی رساند که شعرا زبان به مدح وی گشودند.
درویش در شاعری نیز صاحب طبعی روان و توانا بود، و دیوان وی با تخلص «خموش» و «مجید» مؤید استعداد وی است. درویش عبدالمجید از هم‌فکران و هم قدمان مشتاق اصفهانی، هاتف، آذر،صباحی، شعله، صهبا و عاشق و از صدرنشینان انجمن ادبی اصفهان بوده است. انجمنی که هدف آن تجدید حیات شیوه‌های خراسانی و عراقی بود که به دوره بازگشت ادبی معروف شده است.
درویش عبدالمجید در سال ۱۱۵۰ هجری قمری در روستای مهران طالقان متولد شد و در جوانی به قزوین رفت تا اصول اولیه خوشنویسی را آموزش ببیند و پس از آن به اصفهان، پایتخت آن زمان ایران مهاجرت کرده و به کسوت فقر و درویشی درآمد.
همان‌طور که کمال خط نستعلیق به دست میرعماد صورت گرفت، خط شکسته را درویش عبدالمجید به حد کمال رساند.
درویش در اوایل شکسته‌نویسی از روی خط "میرزا حسن کرمانی" و "شفیعا" مشق می‌کرد. او تا سال ۱۱۷۹ متأثر از سبک شفیعا بود ولی پس از آن به سبک مستقلی رسید که به نام خود او شهرت یافت. عبدالمجید نه تنها قواعد خط شکسته‌نستعلیق را استوار کرد بلکه زیبایی و شیوایی آن را به حد اعلی رساند. چنانکه شش‌دانگ جلی را چون کتاب خفی و غبار، استوار و شیرین می‌نوشت.
درویش عبدالمجید طالقانی عمر کوتاهی داشت و در ۳۵ سالگی به دلیل ابتلا به مالاریا درگذشت. با این‌حال در فرصت اندک زندگی خود آثار درخشانی خلق کرد که حیرت هنرشناسان را به همراه داشته است. تعدد آثار این هنرمند خلاق و پرتلاش با توجه به زندگی مشقت‌بار و دوره کوتاه فعالیت هنری او اعجاب‌انگیز است. همه خطوط باقی‌مانده از درویش مربوط به ۱۵ سال آخر عمر اوست. از او آثار فراوانی شامل کتاب، قطعه و مرقع به جای مانده است. از گران‌بهاترین آثارش نسخه کلیات سعدی است که در موزه کاخ گلستان تهران نگهداری می‌شود. آثار دیگری شامل دیوان حافظ، بوستان سعدی، ترجیع‌بند هاتف و... از درویش عبدالمجید در مجموعه‌های عمومی یا شخصی موجود است و در کشورهای انگلستان، فرانسه، مصر، ایرلند و ترکیه نمونه‌هایی منسوب به درویش عبدالمجید، وجود دارد.
در کتاب "احوال و آثار درویش عبدالمجید طالقانی" نگارش غلامرضا مشعشعی درباره آثار درویش عبدالمجید آمده است: "این آثار شامل تعدادی از قطعات، مرقعات و کتاب‌ها در نزد کتابخانه‌ها و نیز مجموعه‌داران خصوصی است. برخی از قطعات ایشان بعدها با تزئین کامل، یعنی تذهیب، تشعیر، قطعه‌بندی و مرقع، همراه شده است. اکثر قطعات ممتاز، در سال‌های پایانی عمر درویش، یعنی بین سال‌های ۱۱۷۹ تا ۱۱۸۵، تحریر شده‌اند. این قطعات اغلب شامل سه یا چهار یا چندین امضاء از استاد عبدالمجید هست.
دوران زندگی او مصادف با افول ام‍پراتوری صفوی و هرج‌ومرج‌های سیاسی و اجتماعی آن دوران بود. درویش در سال ۱۱۸۵ هجری قمری چشم از دنیا فروبست و پیکرش در فضای جلوخان تکیه میر در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. این مکان بعدها به تکیه درویش عبدالمجید نیز شهرت یافت. همچنین در نزدیکی روستای مهران طالقان، زادگاه درویش عبدالمجید طالقانی، بنای یادبودی برای او در بالای تپه مشرف به روستا احداث شده است.
از معروفترین شاگردان درویش، میرزا کوچک اصفهانی، سید علیاکبر گلستانه و میرزاغلامرضا اصفهانی را میتوان نام برد
 |
| در تهیه تصاویر از کانال تلگرامی هنرمند گرامی احمد سلطا‌نیان استفاده شده است. |
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر